Verdraagzame islam

De koranleraar en denker Tierno Bokar trekt tijdens de jaren dertig in Bandiagara (Mali) leerlingen van heinde en ver aan. Zijn persoonlijke en creatieve uitleg van islam werkt als een magneet. Anders dan gebruikelijk in de islam van het Midden-Oosten ziet Bokar voor vrouwen een zelfstandige rol weggelegd en benadrukt hij barmhartigheid voor een goed begrip van de Koran. Hij pleit voor verdraagzaamheid en verzoening. Religie en rede zijn voor hem geen gescheiden compartimenten, maar mentale vermogens die met elkaar verweven raken. De Afrikaanse filosoof Souleymane Bachir Diagne juicht Bokars visie toe, waarin naast andersgelovigen ook atheïsten welkom zijn.



Henk Haenen richt zich op de wezenlijke pluraliteit in geloven en denken die Tierno Bokar nastreefde en contrasteert diens visie met reactionaire, onverdraagzame varianten van islam die helaas het imago van deze godsdienst te vaak bepalen. Om deze tegenstelling te onderbouwen zoekt hij in Verdraagzame islam selectief aansluiting bij de zienswijze van de islamoloog Bassam Tibi, die politieke islam afwijst. Maar vooral uitgangspunten van de denker Hannah Arendt onderstrepen het belang van Bokars visie op pluraliteit als rijkdom van de islam.



Bokar was bovenal een Afrikaanse sage, een wijsheidsleraar, die met verve humorvolle verhalen en rake parabels vertelde. Ze weerspiegelen een levensfilosofie die ook de beroemde regisseur Peter Brook inspireerde. Hij bracht Tierno Bokar onder meer in New York, Amsterdam en Brussel op de planken.



Henk Haenen studeerde geschiedenis en filosofie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en promoveerde in 2006 op Afrikaans denken: ontmoeting, dialoog en frictie. Nadien publiceerde hij onder andere Ubuntu en Nelson Mandela. Afrikaanse filosofie van verzoening (2016 en 2018).

---

**** Recensie Peter Vermaat, Franciscaans Leven, februari 2021

In de beeldvorming van West-Europa is de islam een agressieve, op expansie gerichte godsdienst. Het is dan ook een verademing om Verdraagzame islam te lezen, het laatste boek van Henk Haenen. Het boek biedt uitzicht en hoop, en laat zien dat een interculturele samenleving, waarin verschillende mensen elkaar wederzijds beïnvloeden, mogelijk is. (...) Een boeiende studie.

Recensie Prof. dr. Sander Griffioen, Tijdschrift Sofie, 4/2021

Een boek waaruit veel te leren valt en dat bovendien aan het denken zet. Het is ook nog levendig geschreven, met duidelijke indelingen, en een uitgebreid personen- en zakenindex. De lezer vindt dus gemakkelijk zijn weg. Het boek leent zich ook goed voor gebruik in studiegroepjes en gesprekskringen.

ISBN: 9789463712699