Verboden Vlaams te spreken

De geschiedenis van het Nederlands in Frankrijk



Waar wordt het oudste Nederlands gesproken? In het noordwesten van Frankrijk! Naar schatting gebruiken nog enkele tienduizenden hoogbejaarde plattelanders in huiselijke kring het Vlamsch, Vlaemsch of Vlemsch, zoals ze het zelf noemen. Dialectologisch gaat het hier om het West-Vlaams, een streektaal die zowel in Nederland, België als Frankrijk wordt gesproken. De Franse variant is interessant vanuit een puur taalkundig oogpunt, omdat die nogal archaïsch is. Maar ook haar geschiedenis is zeer boeiend. Ten noorden van een lijn die van Stapel (Etaples) in het westen tot Rijsel (Lille) in het oosten loopt, sprak rond 700 n.Chr. praktisch iedereen een vorm van Oud-Vlaams. Een greep uit de vragen die aan de orde komen: hoe is het regionale Nederlands daar terechtgekomen? Hoe heeft het zich eeuwenlang kunnen handhaven? Hoe dolf het uiteindelijk het onderspit? Hoe staan de huidige Frans-Vlamingen tegenover hun kwijnende taal en cultuur? In tegenstelling tot wat men misschien zou verwachten, blijft het Nederlands in het noordwesten van Frankrijk echter een belangrijke rol vervullen, zij het in een andere gedaante. Het Standaardnederlands is na het Engels de meest gevraagde vreemde taal in personeelsadvertenties en wordt in alle lagen van het onderwijs aangeboden.