Van gezond verstand tot AI: de gevolgen van het westerse denken

Albert Einstein stelde ooit dat ‘we onze problemen niet kunnen oplossen met hetzelfde soort denken dat we gebruikten toen we de problemen creëerden’. De voorbije 100 jaren is er echter geen verandering gekomen in onze Westerse manier van denken. Integendeel, ze wordt zelfs niet in vraag gesteld. De vooruitgangsdenkers zijn er gerust op: vooruitschrijdend inzicht en nieuwe innovaties zullen onze wereld tot een paradijs omvormen. De glorierijke periode van de verlichting heeft de aanzet gegeven voor meer welvaart en meer welzijn en op die lijn gaan we  blijven doorgaan.

Toch zijn er tekenen dat die tendens niet blijvend is. Onze kennis blijft toenemen, dat klopt. Maar onze welvaart is bedreigd en ons welzijn … Daar schort wel meer mee dezer dagen. Talloze knipperlichten geven code rood aan: de versnelde klimaatverandering, de bedreigde biodiversiteit, de toename van sociale problemen. Dat ligt niet in lijn met de veronderstelling dat kennis automatisch leidt tot een betere wereld. Kunnen we dat verklaren?

Daarvoor gaan we te rade bij Robert M. Pirsig. In zijn twee boeken Zen of de kunst van het motoronderhoud en later in Lila werkte hij een ander wereldbeeld uit. Via zijn filosofisch systeem gaan we de wereld door een andere bril bekijken. We maken een bilan op van het evolutie in menselijk denken: van gezond verstand tot de verheerlijking van menselijke en artificiële intelligentie. Veel is veranderd ten goede, ongetwijfeld. Maar zijn we blind voor negatieve bijwerkingen of willen we ze niet zien?

In Van gezond verstand tot AI: de gevolgen van het Westerse denken analyseert Wim Wouters het verleden en het nu, en geeft hij ook een beeld van wat de toekomst kan brengen als we blijven geloven in de almacht van kennis.

Wim Wouters werkt als archeozooloog in het Instituut voor Natuurwetenschappen in Brussel. Zijn specialisatie in de studie van subfossiele visresten zet hem ertoe aan om vondsten vanuit alle mogelijke invalshoeken te bekijken om zo de geschiedenis van visserij zo accuraat mogelijk te reconstrueren. Die vaardigheid past hij nu toe op een breder niveau, waarbij hij de Westerse maatschappij en denkwijze onder de loep neemt.