Schuldeiser & rechtspersoon

Rechtspersonen zijn risicovol voor schuldeisers. De natuurlijke personen die de rechtspersoon direct of indirect controleren, kunnen goederen en schulden opportunistisch verschuiven van hun privévermogen naar het vermogen van de rechtspersoon onder hun controle, en omgekeerd. Op die manier kunnen ze de schuldeisers van de rechtspersoon benadelen zonder daardoor zelf geschaad te worden (en zelfs in hun eigen voordeel).

Om hun verhaalspositie te beschermen, kunnen schuldeisers een beroep doen op een eeuwenoude remedie: de pauliaanse vordering of (actio) pauliana. Anders dan bijvoorbeeld haar Amerikaanse evenknie, wordt de pauliana echter zelden gezien als een specifieke remedie tegen het verhoogde risico op schuldeisersbenadeling bij rechtspersonen. Nochtans ligt net daar haar grootste potentieel. Zo kan de pauliana ook worden gebruikt in gevallen waarin technieken van het vennootschaps- en verenigingsrecht geen soelaas bieden.

De auteur brengt in dit boek in kaart hoe schuldeisers en curatoren de pauliana kunnen inzetten tegen verschillende vormen van verhaalsbenadeling bij rechtspersonen. Daarbij komen concrete toepassingen aan bod, zoals openlijke of verkapte uitkeringen, leveraged buyouts en de onttrekking van vennootschapskansen. Daarnaast wordt uitgebreid aandacht besteed aan verscheidene vormen van aansprakelijkheid wegens verhaalsbenadeling, die inhoudelijk verwant zijn met de pauliana. Ook hier ligt de klemtoon op problemen die uitsluitend of vooral voorkomen bij rechtspersonen, zoals wrong ful trading, onrechtmatig krediet en aandeelhoudersfinanciering.

Gillis Lindemans is doctor in de rechten en advocaat aan de balie van Brussel. Voorheen was hij aspirant van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen en doctoraal onderzoeker aan de KU Leuven.