Opvoeding en zelfopvoeding

In dit fris ogende en boeiende boek neemt Heinz Grill de lezer op een levendige wijze mee langs de innerlijke ontwikkelingsweg van kleuters, kinderen en jongeren. De auteur wekt een omvattend begrip en realistisch gevoel op omtrent deze levensperiodes die de kinderen doorlopen. Hij wijst hierbij echter vooral op de eigen zelfopvoeding die de volwassene aan de dag zou moeten leggen om de kinderen tijdens deze periodes bij te staan, verantwoord op te voeden en in het leven te leiden.

De levensperiodes die we allemaal kennen als de baby-peuter-kleuterfase, de tijd van het lagere schoolkind en vervolgens de puberteitsfase worden fysiek afgebakend door de tandwisseling omstreeks zes, zeven jaar en de geslachtrijpheid rond het dertiende, veertiende levensjaar. Wat zijn nu de specifieke innerlijke kenmerken van deze periodes, welke zaken ontwikkelt het kind in deze afzonderlijke periodes of hoe kijkt het naar de wereld, hoe voelt het, welke innerlijke fundamenten worden hier aangelegd voor later, zijn zaken die de auteur vanuit zijn geestelijk onderzoek behandelt. Ieder periode draagt een innerlijke wet in zich.

Verder rijst dan de vraag over de positie van de ouders, leraars en opvoeders in dit proces. Hoe kunnen we deze fasen gunstig beïnvloeden als volwassene, wanneer grijpen we negatief in of ondergraven we bepaalde ontwikkelingsmogelijkheden, en wanneer werken we opbouwend op hun ontwikkeling? Welke ontwikkelingsstappen zou de volwassene moeten zetten om tot een goede sturende en gelijktijdig vrijheidsbevorderende relatiebasis tegenover het kind te komen tijdens de afzonderlijke levensfasen? Iedere levensfase vraagt van de volwassene een andere relatiebasis of positie en ook bepaalde kwaliteiten.

Heinz Grill schuift in zijn boek echter geen nieuwe pedagogische methode naar voren maar wijst daarentegen veeleer op het primaire belang van de zelfopvoeding die de volwassene bij zichzelf uitoefent. Hierbij wordt een duidelijk beeld geschetst over de werking van de houding en het voorbeeld van de volwassene op het kind. De eigen moedige zelfopvoeding van de ouders en de leraars beschrijft hij als belangrijker dan de opvoedingsmethode die men toepast. De zelfopvoeding kan men zien als het levend vuur die de uiterlijke methode waarvoor men kiest doorwarmd, doordringt en verlevendigt. (zie citaat)

Er wordt ook aandacht besteed aan enkele hedendaagse problemen zoals concentratiestoornissen, zenuwoverbelasting, houdingsproblemen en de heden ten dage sterk verspreide persoonlijkheids- en wilszwakte die haar wortels in onze consumptiemaatschappij vindt.

De opvoeding beperkt zich nooit tot jongeren, kinderen en kleuters. Wanneer de opvoeding enkel een pedagogische behendigheid of de toepassing van een zekere, stevige methodiek zou zijn, zo zou ze nooit het leven werkelijk kunnen raken en het in de vrijheid bevorderen. Opvoeding is altijd zelfopvoeding. Onze eigen ontplooiing en onze eigen krachtige inspanning voor reinheid, rationaliteit, positieve uitstraling en geestelijke vol¬maaktheid moeten we belangrijker achten dan de methoden, die we bij anderen lerend en opvoedend toepassen. Heinz Grill

Het boek bevat verder enkele extras over onder andere:
- Lichaamsoefeningen ter ondersteuning van de opvoeding
- De dood van kinderen
- Het liegen
- Indigokinderen

Opvoeding en zelfopvoeding is een echte aanrader voor ouders, leerkrachten, kinderpsychologen en opvoeders, en voor al diegene die meer diepgang, visie en leven in hun opvoeding, onderricht of methode willen brengen.