Mondriaan en fotografie

Het grote publiek beeldt Mondriaan af van een serieuze man in pak en stropdas met een gereserveerde, nogal afstandelijke blik. Het is dezelfde groep van een tiental foto's die in de loop van de tijd dit beeld heeft gevormd, al zijn er zo'n 400 bekende foto's van de kunstenaar en zijn ateliers die een veel evenwichtiger en levendiger beeld van Mondriaan geven. Dit prachtige boek is geen biografie, maar een visueel en emotioneel naslagwerk voor iedereen die zich wil onderdompelen in de wereld van deze buitengewoon moderne kunstenaar. De studio's in Amsterdam, Parijs en New York zijn zelf kunstwerken, net zo fascinerend als de gasten in deze kamers. Er zijn snapshots van zijn privéleven, gemaakt tijdens reizen of bezoeken, foto's van vernissages en diners, maar ook formele portretten waarmee hij het imago van een serieuze, compromisloze kunstenaar promoot. Gedetailleerde onderschriften en rijk geïllustreerde essays over de betekenis van fotografie in de context van Mondriaans werk maken dit boek tot een bijzonder tijdsdocument.

Een overzicht van alle bekende foto's
Unieke documenten over Mondriaan bij leven en na zijn overlijden

Dit prachtig geïllustreerde boek is geen biografie en geen fotobiografie, maar eerder een visueel - en bijwijlen aandoenlijk - naslagwerk waarin de lezer binnentreedt in de wereld van Mondriaan als mens en als kunstenaar.
Het boek volgt Mondriaan op zijn artistieke reis, vanuit Nederland, naar het bruisende Parijs van de jaren 1920 en 1930 en uiteindelijk naar New York, waar hij in 1944 zou overlijden. Iconisch zijn Mondriaans ateliers - met hun witgeschilderde muren en kunstig aangebrachte kleurvlakken zelf bijna kunstwerken. De vele foto's ervan, vaak door beroemde fotografen, zijn net zo fascinerend als die van de gasten die Mondriaan er ontvangt, eveneens vaak beroemde kunstenaars.
Mondriaans sterk geprofileerde imago en zijn persoonlijke "styling" vormen een andere visuele verhaallijn, hoewel in het boek ook vele nooit eerder gepubliceerde snapshots met vrienden te zien zijn tijdens reizen, vernissages en etentjes.
De vele honderden foto's, voorzien van gedetailleerde bijschriften, en de rijk geïllustreerde essays over de ontwikkeling van fotografie in de context van Mondriaans werk maken van dit boek een uniek en waardevol historisch document.

Wietse Coppes is conservator Mondriaan & De Stijl bij het RKD.
Leo Jansen was van 1994 tot 2014 verbonden aan het Van Gogh Museum.
Beide zijn sinds 2014 editeurs aan het Mondriaan Editieproject: een complete, geannoteerde en geïllustreerde editie van alle brieven en theoretische geschriften van Mondriaan in een samenwerking tussen het RKD en het Huygens Instituut (KNAW).