Jeugdbeschermingsrecht in hoofdlijnen

Jeugdbeschermingsrecht gaat over de aanpak van probleemjongeren en van jongeren (soms zelfs baby’s) in een gevaarsituatie. De materie is in volle ontwikkeling, zeker op Vlaams niveau. In 2013 werd een geheel nieuw systeem op touw gezet voor jongeren met problemen, met nieuwe structuren zoals het Ondersteuningscentrum Jeugdzorg en het team jeugdhulpregie. Vlaanderen kreeg ook extra bevoegdheden voor de begeleiding van criminele jongeren en het beheer van jeugdinstellingen (zesde staatshervorming, Bijz. Wet 6 januari 2014). Ook de expansie van kinderrechten (zoals het hoorrecht) en de tendens tot specialisatie (jeugdmagistraten en jeugdadvocaten moeten een specifieke opleiding volgen) komen aan bod.

Het boek bevat een overzicht van procedures gericht op het belang van de minderjarige. De meeste aandacht gaat uit naar strafprocedures: de minderjarige in een verontrustende situatie (decreet 12 juli 2013), de minderjarige als benadeelde van een misdrijf, de minderjarige als verdachte van een ‘als misdrijf omschreven feit’ (wet 8 april 1965, gewijzigd door wet 13 juni 2006), het administratieve sanctierecht voor minderjarigen (wet 24 juni 2013) en maatregelen tegen de ouders (bv. ontzetting uit het ouderlijk gezag). Ook enkele burgerlijke procedures komen aan bod, zoals de dwangopname van kinderen in de psychiatrie (wet 26 juni 1990, gewijzigd door wet 20 februari 2017), terugkeer van een kind dat naar een ander land is ontvoerd (Brussel IIbis Verordening en wet 5 mei 2014), het tijdelijke huisverbod (wet 15 mei 2012), de verblijfsregeling van minderjarigen na scheiding van hun ouders (art. 387bis en 387ter BW) en het statuut van pleegzorgers (wet 19 maart 2017).

Jeugdbeschermingsrecht is een lappendeken van normen uit diverse vakgebieden: straf(proces)- recht, familierecht, internationaal recht, welzijnsrecht en administratief recht. De auteur filtert daaruit de onderwerpen die relevant zijn voor de praktijk en bespreekt ze in een overzichtelijke structuur, zonder langdradige passages over abstracte begrippen. Alle recente wetgeving is in het boek opgenomen, zoals het Mozaïekdecreet Welzijn 15 juli 2016, de vijf Potpourri-wetten (wetten 19 oktober 2015, 5 februari 2016, 4 mei 2016, 25 december 2016 en 6 juli 2017), die o.a. relevant zijn voor verzet en hoger beroep en het spreekrecht van hulpverleners, de wet van 28 oktober 2016 over het recht op vertaling van bepaalde processtukken en de Salduz-bis wet van 21 november 2016, die nieuwe regels bevat over bijstand van een advocaat voorafgaand aan en tijdens verhoren.
Ten slotte volgt ook een korte bespreking van het voorontwerp van decreet ‘betreffende het jeugddelinquentierecht’, door de Vlaamse regering goedgekeurd op 14 juli 2017.