Het beginsel van de minste pijn

Loonheffingen zijn de belastingen en socialeverzekeringspremies die worden geheven over het loon. Een kenmerk van de Nederlandse loonheffingen is dat dit bij de ‘bron’ gebeurt. Dat wil zeggen door de werkgever, het pensioenfonds of andere uitkerende instantie.

Budgettair zijn de loonheffingen van enorme betekenis: voor 2023 wordt een opbrengst verwacht van bijna € 200 miljard. Daarmee maken zij ruim de helft uit van alle rijksbelastingen en premies die in Nederland worden geheven.

De loonheffingen bepalen in de eerste plaats grotendeels de hoogte van het nettoloon van de werknemers. Daarbij verhogen ze niet alleen substantieel de loonkosten van de werkgevers, maar ook hun administratieve lasten. Als gevolg hiervan staan de loonheffingen voortdurend ter discussie. Niet alleen politiek, maar ook in geschillen tussen inhoudingsplichtigen en de overheid. Dit heeft tot uitvoerige en vaak complexe wetgeving geleid. De vele geschillen leveren daarbij een flinke stroom jurisprudentie op.

Dit handboek is een inleiding tot de loonheffingen vanuit fiscaal-juridisch perspectief. Het behandelt de loonbelasting, de premie volksverzekeringen, de premies werknemersverzekeringen en de bijdrage Zvw. Daarbij wordt de theorie verduidelijkt en verdiept met (praktijk)voorbeelden, cijfermatige uitwerkingen, (stroom)schema’s, tabellen, grafieken en discussiepunten. Het is in de eerste plaats geschreven om te worden gebruikt bij het academisch en het postacademisch onderwijs. Daarnaast is het bedoeld voor professionals die uit hoofde van hun functie over fundamentele kennis van de loonheffingen moeten beschikken.

Bij deze nieuwe druk is de stand van de wetgeving en de jurisprudentie op 1 juli 2023 tot uitgangspunt genomen.

Mr. A.L. (Ton) Mertens (1963) is als docent verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam. Daar verzorgt hij vakken en colleges op het gebied van de loonheffingen. Zelf studeerde hij in 1986 aan de Universiteit Leiden af. Daarna werkte hij als (adjunct-)inspecteur bij de belastingdienst en het Ministerie van Financiën.

Sinds 1992 is hij werkzaam als belastingadviseur. In dat kader staat hij grote(re) werkgevers en andere inhoudingsplichtigen bij. Verder verzorgt hij cursussen voor onder meer bedrijfsfiscalisten, belastingadviseurs, advocaten, beroepsorganisaties en opleidingsinstituten. Ten slotte is hij annotator voor de BNB en publiceert hij regelmatig in verschillende vaktijdschriften.