Geschriften over cultuur en maatschappij

In dit boek gaat Wagner in op de maatschappelijke functie van kunst. Hij stelt zijn Gesamtkunstwerk in dienst van een universeel humanistisch ideaal - een utopische, 'zuivermenselijke' gemeenschap. Maar hoe verhoudt dit ideaal zich tot zijn Duits-nationalistische opvattingen? Hoe kunnen we dit rijmen met zijn antisemitisme?

Wagner verschijnt in diverse gedaanten: als hemelbestormende revolutionair rond 1848, als artistieke adviseur van de Beierse koning in de jaren '60 en aan het einde van zijn leven als profeet van een spirituele wedergeboorte van de mensheid.

Uit het Duits vertaald, ingeleid en geannoteerd door Philip Westbroek met een voorwoord van Hans-Georg Thönges, voormalig directeur van het Goethe-Institut in Amsterdam.

Van Wagner verschenen eerder bij IJzer:
Het kunstwerk van de toekomst
Geschriften over kunst, politiek en religie
Opera en drama
Geschriften over eigen werk
Geschriften over muziek
Geschriften over theater
Geschriften over cultuur en maatschappij
Geschriften over Parijs

Inhoudsopgave


Voorwoord 7
Inleiding 9
1. De Duitse geest en het zuiver menselijke 9
2. De Beierse hofkomedie: Wagner en koning Ludwig II 24
3. Een hardnekkige smet: Wagners late antisemitisme 32
4. Indeling van het boek 46
5. Verantwoording van de vertaling 49

Richard Wagner
Geschriften over cultuur en maatschappij

1. De Wibelungen. Wereldgeschiedenis uit de sage (1848) 51
2. Duitsland en zijn vorsten (1848) 99
3. De mens en de bestaande maatschappij (1849) 106
4. Kunst en klimaat (1850) 111
5. Over de 'Goethestichting'. Brief aan Franz Liszt (1851) 127
6. Over muzikale kritiek (1852) 144
7. Duitse kunst en Duitse politiek (1867-1868) 159
8. Toelichting op 'Het jodendom in de muziek' (1869) 270
9. Wat is Duits? (1865-1878) 295
10. Modern (1878) 315
11. Publiek en populariteit (1878) 323
12. Kunnen wij hopen? (1879) 356
13. Open brief aan de heer Ernst von Weber, auteur van het boek 'De folterkamers van de wetenschap' (1879) 377
14. 'Wat is het nut van deze kennis?' (1880) 396
15. 'Ken uzelf' (1881) 408
16. Ten geleide op het werk van graaf Gobineau 'Een beoordeling van de huidige toestand in de wereld' (1881) 421
17. Heldendom en christendom (1881) 424

Noten 437