Een nieuwe, 'horizontale' relatie tussen fiscale administratie en belastingplichtige?

De verhouding tussen de fiscale administratie en de belastingplichtige wordt vanuit traditioneel oogpunt veelal gekenmerkt door confrontatie en wederzijds wantrouwen. De correcte toepassing van de belastingwet wordt vanuit deze klassieke visie voornamelijk gegarandeerd op basis van afschrikking en – wanneer noodzakelijk – bestraffing. Sinds het begin van de jaren 2000 proberen belastingadministraties wereldwijd echter om dit traditionele conflictmodel te verlaten ten voordele van een werkwijze gebaseerd op samenwerking en overleg. Door duidelijke afspraken te maken en op vrijwillige basis wederzijdse engagementen aan te gaan trachten beide partijen het complianceproces zo efficiënt en effectief mogelijk te laten verlopen. De vernieuwde, ‘horizontale’ relatie die hieruit ontstaat, vormt het onderwerp van dit werk.

In eerste instantie krijgt de lezer een overzicht van de ontwikkelingen die hebben bijgedragen aan het ontstaan van deze vernieuwde werkwijze. In het bijzonder wordt daarbij de aandacht gevestigd op de rol van de OESO, de voornaamste vaandeldrager van deze enhanced relationship of Co-operative Compliance. Daarnaast wordt een beeld geschetst van hoe belastingadministraties deze samenwerking in de praktijk tot uitwerking laten komen. Rekening houdend met de ontstaansgeschiedenis en de ervaringen van buitenlandse fiscale administraties, plaatst dit werk het Co-operative Tax Compliance Programme van de Administratie Grote Ondernemingen binnen de FOD Financiën onder het vergrootglas. Daarbij wordt onderzocht met welke juridische en praktische grenzen deze ‘samenwerking’ rekening dient te houden en hoe deze werkwijze zich verhoudt met de klassieke fiscale controle. Ten slotte richt dit werk een blik op de toekomst en op de uitdagingen die deze programma’s de komende jaren tegemoet zullen gaan.

Dit boek tracht een overkoepelend beeld te schetsen van de introductie van het concept Co-operative Compliance in België. Het gaat zowel in op de conceptuele basisbeginselen van deze wijze van fiscaal toezicht als op de concrete uitwerking ervan in de praktijk. Het kan dan ook als referentieboek worden beschouwd over de recente ontwikkelingen in het streven naar een vernieuwde, ‘horizontale’ verhouding tussen de fiscale administratie en belastingplichtigen.

Auteur:
Kristof Wauters is advocaat aan de Balie Limburg en vrijwillig wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit Hasselt.