Een nacht in Pompeii

Alsof de tussenliggende eeuwen wegvallen en een levende Romeinse stad haar deuren voor je opent: zo was het voor de toeristen die vanaf het eind van de achttiende eeuw de opgraving van Pompeii bezochten. Zo'n zeventienhonderd jaar tevoren was deze stad aan de baai van Napels door een uitbarsting van de Vesuvius met een dikke aslaag bedekt geraakt. Nu kon je er door straten lopen, tempels, winkels en theaters binnengaan en je vergapen aan de kleurrijke opschriften, schilderingen en mozaïeken. In de novelle Arria Marcella uit 1859, van de hand van de Franse schrijver Théophile Gautier, stijgt deze ervaring een ontvankelijke jonge toerist zó naar het hoofd, dat hij zich op een nacht getransporteerd ziet worden naar het jaar van de fatale vulkaanuitbarsting, om in een Pompeiaanse villa de liefde van zijn leven te ontmoeten: de heidense schoonheid Arria Marcella. Gautier beschrijft deze bovennatuurlijke gebeurtenis (en haar huiveringwekkende afloop) met veel kennis van, en vooral met een enorme passie voor het geestelijke en materiële leven in de voorchristelijke wereld. Arria Marcella werd niet eerder voor een Nederlands publiek toegankelijk gemaakt. Deze uitgave plaatst de originele Franse tekst naast een Nederlandse vertaling en illustreert beide met afbeeldingen en andere relevante teksten - gedichten, dagboekaantekeningen, reisgidsfragmenten, en opgravingsverslagen - uit de achttiende- en negentiende-eeuwse Pompeii-receptie. De archeoloog en Pompeii-kenner Eric Moormann schreef een inleiding, waarin hij Gautiers novelle situeert in de artistieke traditie van de tot leven gebrachte stad. Arria Marcella is een boek voor iedereen die geïnteresseerd is in de Franse literatuur van de negentiende eeuw, de botsing tussen heidendom en christendom, de Romeinse oudheid of het hedendaagse Napels en Pompeii.

Christiaan Caspers is classicus en docent aan het Murmelliusgymna­sium in Alkmaar en publiceert regelmatig over de Griekse en Romeinse literatuur en haar receptie.

Frits Naerebout is docent Grieks-Romeinse geschiedenis bij de opleiding Geschiedenis van de Universiteit Leiden.