De toepassing en handhaving van het gelijkheidsbeginsel bij aanvullende pensioenen

Aanvullende pensioenen maken vaak deel uit van het loonpakket. Toch heeft niet elke werknemer recht op een aanvullend pensioen omdat de toekenning ervan niet wettelijk verplicht is. Tussen de werknemers die wel een aanvullend pensioen opbouwen, bestaat er evenmin gelijkheid. Dit boek verduidelijkt in welke mate deze ongelijkheden te verzoenen zijn met het discriminatierecht.

Aan de hand van diverse discriminatievraagstukken onderzoekt de auteur de concrete toepassing van dit gelijkheidsbeginsel op aanvullende pensioenen voor deeltijdse en tijdelijke werknemers, voor arbeiders en bedienden en voor oudere en jongere werknemers. Vervolgens worden de aansprakelijkheid en de compensatie belicht als instrumenten voor het handhaven van het gelijkheidsbeginsel. 

Tot slot volgen enkele aanbevelingen aan de wetgever, de sociale partners en de rechterlijke macht. Omdat aanvullende pensioenen maatwerk zijn, worden open discriminatienormen aanbevolen. Rechters hebben daarbij de grote verantwoordelijkheid die open normen zinvol in te vullen. Een kritische toetsing blijft cruciaal opdat discriminatienormen kunnen leiden tot maatschappelijke verandering. Hiertoe stelt de auteur het effectiviteitsbeginsel van het discriminatierecht en de menselijke waardigheid van de werknemer voorop als bijkomende toetsingscriteria.

De nadruk van deze juridische analyse ligt op de Belgische rechtspraktijk, met aandacht voor de EU-oorsprong van het discriminatierecht. Dit wordt aangevuld met een beknopte functionele rechtsvergelijking met Nederland en Luxemburg.

Sarah Knoops was mandaatassistente in het arbeidsrecht aan de Universiteit Antwerpen, na een eerdere tewerkstelling als syndicaal pleitster bij het ABVV Vlaams-Brabant en als bedrijfsjuriste bij KBC Verzekeringen. In januari 2024 promoveerde zij aan de UA onder promotorschap van prof. dr. Daniël Cuypers en prof. dr. Britt Weyts. Dit boek vormt de geactualiseerde neerslag van dat proefschrift. Zij is momenteel referendaris bij het arbeidshof in Antwerpen.