De advocatuur

“De toekomst van de advocaten kan voorspoedig, maar ook desastreus zijn”, zo schrijft Richard Susskind in zijn boek met de wat provocerende titel The End of Lawyers.

Advocaten die niet van plan zijn mee te evolueren en hun werkingspraktijken te veranderen, zullen het moeilijk hebben om te overleven. Degenen die openstaan voor het gebruik van de nieuwe technologieën en nieuwe manieren van juridische dienstverlening toepassen, blijven wellicht nog vele jaren succesvol. Momenteel verkeren we in een transitiefase: de vragen aan de verschillende juridische beroepen veranderen en er vinden ingrijpende innovaties plaats op de markt van de juridische dienstverlening. Is het einde van de advocatuur dan nabij? Zo’n vaart zal het zeker niet lopen. De bijdrage van de juristen aan de vormgeving van de sociale rechtsstaat is wezenlijk.

Om de toekomst van de advocaat te kunnen inschatten, moeten we vat krijgen op het verleden en op het heden. Deze rechtssociologische en juridische publicatie focust op de ontwikkelingen in de advocatuur. De auteurs vertrekken daarbij vanuit een brede visie op het beroep van jurist in ons land in een eerste sociografisch deel (hoofdstuk 1 en 2). Het derde hoofdstuk behandelt het tuchtrecht en onderzoekt de vraag of de wet van 2006 inzake het tuchtrecht van advocaten haar doel heeft bereikt. In het vierde hoofdstuk komt de rol van de advocatuur in de rechtshulp aan bod. Het vijfde hoofdstuk over de zogenaamde “malpractice” door advocaten toont aan dat herstel voor de burger geregeld is door een reeks van zeer verschillende procedures, bijvoorbeeld de groepsverzekering aangeboden door de ordes van advocaten, maar die dekt bepaalde fouten niet. Wat zijn de andere mogelijkheden? De betwistingen rond erelonen vormen het thema van het zesde hoofdstuk.

Tot slot pleiten de auteurs voor meer en betere data en uitgebreider rechtssociologisch onderzoek over de advocatuur, en voor een toekomstverkenning, een wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke “future study” over de fundamentele rol van de advocatuur in onze rechtsstaat.