Actie-onderzoek door docenten

Het werk van docenten (en begeleiders, coördinatoren, schoolleiders) bestaat voor een groot deel uit het beoordelen van steeds wisselende situaties en het beslissen hoe in die situaties vervolgens te handelen. Via actieonderzoek kunnen docenten het beoordelen en handelen professionaliseren. Daarmee sluit actieonderzoek aan bij de ontwikkeling naar praktijkgeoriënteerde scholing van (aanstaande) docenten. De vraag is hoe docenten actieonderzoek leren uitvoeren en hoe ze daarbij begeleid kunnen worden. Deze vragen staan centraal in de studie van Petra Ponte.

Zij bespreekt uitgebreid de literatuur over actieonderzoek in relatie tot literatuur over de ontwikkeling van professionele kennis. Nederlandse en buitenlandse ervaringen illustreren de theorie. Via een casestudie in zes scholen voor voortgezet onderwijs laat zij vervolgens zien dat zowel het leren uitvoeren als het leren begeleiden van actieonderzoek complex maar succesvol kan zijn. De complexiteit zit niet zozeer in de procedurele uitvoering van actieonderzoek op zich, maar in het gegeven dat docenten langzamerhand verschillende handelingen tegelijkertijd eigen moeten maken, handelingen waar zij niet aan gewend zijn. Bovendien maken zij een aantal ontwikkelingen door in hun professionele oriëntaties. Begeleiders zijn succesvoller naarmate zij docenten al doende, ter plekke en bij herhaling steun bieden.

Met haar publicatie maakt Petra Ponte een internationale trend toegankelijk voor de Nederlandse situatie. Hiermee levert zij een belangrijke bijdrage aan de professionalisering van zowel het beroep van docenten als het beroep van opleiders en begeleiders.